Dünden Bugüne Cep Telefonları ve Dijital Bağımlılık
Cep telefonlarının ülkemizdeki serüveni, 1994 yılında Turkcell ve Telsim’in kurulmasıyla başladı.
O yıllarda ilk cep telefonları, bugünün göz alıcı akıllı cihazlarının aksine, sadece arama yapma ve kısa mesaj gönderme gibi temel işlevlere sahipti.
Tuşlu, kaba ve büyük bu cihazlar, o dönemin gençleri ve yetişkinleri için bir statü sembolüydü. Bir telefon görüşmesi yapmak bile başlı başına bir olaydı.
O yıllarda teknoloji, toplumun geneline henüz nüfuz etmemişti; bu cihazlara sahip olmak, bir nevi ayrıcalık göstergesiydi.
2000’li yılların başı ise, cep telefonu pazarında yeni bir dönemin başlangıcına işaret etti.
Nokia, Motorola gibi markaların popülerleşmesiyle cep telefonları daha geniş kitlelere ulaştı.
Ardından, 2007 yılında ilk iPhone’un piyasaya sürülmesiyle akıllı telefon çağı resmen başladı.
Dokunmatik ekranlar, internet erişimi, uygulama mağazaları ve daha pek çok gelişmiş özellik, cep telefonlarını sadece bir iletişim aracı olmaktan çıkarıp, âdeta bir mini bilgisayara dönüştürdü.
Bu dönüşüm, bilgisayarların, tabletlerin ve akıllı televizyonların da hızla yaygınlaşmasına zemin hazırladı ve teknoloji, hayatımızın her alanına nüfuz etmeye başladı.
Bugün, o yılların gençleri yani bugünün yaşlıları için cep telefonları, bir zamanlar taşıdıkları cazibeyi büyük ölçüde yitirmiş durumda.
Artık onlar için bu cihazlar, temel bir iletişim aracı ya da anıları saklayan bir fotoğraf makinesi olmaktan öteye geçmiyor. Ancak bugünün genç nesli ve özellikle 13 yaş altı çocuklar için durum tamamen farklı.
Akıllı telefonlar, tabletler ve bilgisayarlar; oyunlar, sosyal medya ve videolar aracılığıyla çocukların vazgeçilmezi haline geldi. Bu durum, beraberinde ciddi bir tehlikeyi, yani dijital bağımlılığı getirdi.
Ekran başında geçirilen uzun saatler, çocukların sosyal becerilerini, fiziksel aktivitelerini ve dikkat sürelerini olumsuz yönde etkiliyor.
Oynanan şiddet içerikli oyunlar, uygunsuz içeriklere maruz kalma riskleri ve siber zorbalık gibi tehditler de cabası.
Devletimiz, bu tehlikenin farkında ve çeşitli projelerle dijital okuryazarlığı artırmaya çalışıyor. Ancak asıl sorumluluk kimde?
Ebeveynler olarak, bu konuda daha dikkatli ve bilinçli olmalıyız.
Çocuklarımızın dijital dünyayla kurduğu ilişkiyi sadece yasaklayarak yönetmek yerine, onlara rehberlik etmeli ve sağlıklı sınırlar koymalıyız.
Onlara teknolojiyi doğru kullanmayı öğretmeli, dijital cihazları birer eğlence aracı olarak değil, bilgiye erişim ve gelişim aracı olarak görmelerini sağlamalıyız.
Teknoloji, hayatımızı kolaylaştıran, ufkumuzu açan bir araç. Ancak bu aracı doğru kullanmazsak, bağımlılık tuzağına düşmek işten bile değil.
Özellikle çocuklarımızı bu tehlikeden korumak, onlara dijital dünyanın faydalarını ve risklerini öğretmek, bugün en önemli görevlerimizden biri haline geldi.
Aileler olarak, çocuklarımızla empati kurarak, onlara sınırları açıklayarak ve onlarla birlikte kaliteli zaman geçirerek bu bağımlılığın önüne geçebiliriz.
Aman dikkat, diyoruz. Çünkü geleceğimiz, çocuklarımızın dijital dünyada ne kadar güvende olduklarıyla yakından ilgili.
