Gazidere Domatesi
Yılın bu vaktinde Boyabat'ın Gazidere ve Tabaklı köylerine doğru yol alan herkesin gözü, yemyeşil tarlalarda.
Güneşi içine çekmiş gibi parlayan kıpkırmızı Gazidere domatesleri birer birer dalından koparılırken, bu verimli topraklarda bir yaz daha hayat buluyor.
Coğrafi işaretle tescillenmiş, bölgenin kimliğini taşıyan bu domatesler sadece bir sebze değil; aynı zamanda bir miras, bir kültür ve bir yaşam biçimi.
Ne yazık ki bu yıl da, bir zamanlar coşkuyla kutlanan Gazidere Domates Festivali yapılmıyor. Oysa hatırlayanlar bilir; şehir merkezindeki Yağ Pazarı Meydanı’nda kurulan tezgâhların renk cümbüşü, geleneksel yarışmalar, halk oyunları ve üreticilerin emeklerini taçlandıran ödül törenleriyle bu festival, yalnızca bir ürünün değil, bir bölgenin ruhunun da kutlamasıydı.
Şimdi ise o neşeli kalabalıkların yerini sessizlik almış durumda. Ama domatesler hâlâ aynı lezzette, aynı doğallıkta, aynı tarlalarda büyümeye devam ediyor.
Gazidere Domatesi Neden Bu Kadar Özel?
Gazidere ve Tabaklı köylerinin verimli topraklarında yetiştirilen bu domates, bölgedeki mikroklima koşulları, su kaynakları ve toprağın yapısı sayesinde eşsiz bir tat profiline sahip.
Kırmızı ve yeşilin iç içe geçtiği görüntüsü, etli yapısı, ince kabuğu ve güçlü aromasıyla hem sofralarda hem de pazarlarda büyük ilgi görüyor.
Tabii sadece görselliği değil, aynı zamanda içerdiği yüksek orandaki vitamin, likopen ve antioksidan ile de insan sağlığı açısından değerli bir besin.
Domates yetiştiriciliği dünya genelinde yaygın olsa da Gazidere Domatesi'ni öne çıkaran nokta, geleneksel üretim yöntemlerinin hâlâ sürdürülmesi.
Büyük oranda yerel tohumlarla ve kimyasallardan uzak bir anlayışla yürütülen üretim, ürünü sadece lezzetli değil, aynı zamanda sağlıklı ve güvenilir kılıyor.
Herkes Domates Yetiştirebilir, Peki Bu Kadar Lezzetli Olur mu?
Domates, yetiştiriciliği görece kolay bir sebze. Geniş bir sıcaklık aralığında gelişebiliyor, toprak konusunda da çok seçici değil. Ancak bu, her domatesin aynı kalitede olacağı anlamına gelmiyor.
Toprağın doğal yapısı, sulama düzeni, güneş alma süresi, hatta rüzgârın yönü bile nihai tadı etkiliyor. Gazidere ve Tabaklı köylerinin domatese sunduğu bu eşsiz ortam, kolay kolay başka bir yerde kopyalanamıyor.
Yine de küçük ölçekli üretimle kendi bahçenizde ya da balkonunuzda domates yetiştirmek mümkün. Doğru tohum, sabırlı bakım ve doğal gübreleme ile kendi “Mini Gazidere Domatesi” deneyiminizi yaşayabilirsiniz. Özellikle bu domatesin tohumlarını bulup yetiştirmeyi denemek, hem keyifli hem de besleyici bir uğraş olur.
Üretim Artıyor Ama Tanıtım Yetersiz
Yerel haber kaynakları bu yıl Gazidere Domatesi’nin üretim miktarında artış beklendiğini belirtiyor. Ancak bu artışın sürdürülebilir bir şekilde devam edebilmesi için hem pazar erişimi hem de tanıtım anlamında adımlar atılması gerekiyor.
Coğrafi işaret, bu domatesin yerel ve ulusal ölçekte tanınması için büyük bir fırsat. Ancak bu potansiyel henüz tam anlamıyla değerlendirilmiş değil.
Festivalin tekrar canlandırılması, gastronomi turizmiyle entegrasyonun sağlanması ve yerel üreticilerin markalaşma sürecine destek verilmesi bu noktada atılabilecek önemli adımlar.
Fiyat Politikası: Emeğin Karşılığı
Gazidere Domatesi’nin bu yılki fiyatı, gelen bilgilere göre kilogram başına 50 ila 80 TL arasında değişiyor. İlerleyen günlerde bu rakamın biraz daha düşmesi bekleniyor. Bu fiyatlandırma, domatesin kalitesine, doğallığına, iriliğine ve az sayıdaki üreticiye dayanan arzına göre makul görülse de hem üreticiyi hem de tüketiciyi tam olarak memnun etmiyor.
Bölge halkı ve üreticiler, devlet destekli kooperatifleşme modelleriyle satış kanallarının kurulmasını, böylece hem tüketicinin ürüne daha uygun fiyata ulaşmasını hem de üreticinin emeğinin karşılığını tam olarak almasını talep ediyor. Ayrıca, bazı yerel pazarlar ve online platformlarda Gazidere Domatesi için “üreticiden tüketiciye” satış kampanyaları başlatılabilir. Bu yöntemlerin desteklenmesi, bölgeye ekonomik canlılık katacağı gibi ürünün hak ettiği değeri bulmasına da katkı sağlayacaktır.
Sessiz Tarlalarda Büyüyen Bir Umut
Belki davullar çalmıyor, meydanlar dolmuyor. Belki bu yıl da Gazidere Domates Festivali'nin şarkıları duyulmuyor. Ama toprak hâlâ konuşuyor. Her hasat zamanı bir umut daha doğuyor bu köylerde, sessiz ama derin bir şekilde…
Kolaz Çayı’nın ikiye böldüğü Gazidere Ovası’nda sadece bir domates değil, bir kültür büyüyor. Her dalda, her salkımda geçmişin emeği, bugünün bereketi ve geleceğin umudu var.
Bir gün o festivaller geri gelir mi bilinmez. Ama Gazidere Domatesi her yaz yeniden doğar; çünkü onu yaşatan, yalnızca toprak değil, aynı zamanda 'gönülden gelen bir sevgi'.