Boyabat'ta "Engelsiz" Bir Yaşam Mümkün mü?
Bir şehrin medeniyet seviyesini gösteren en önemli ölçütlerden biri, o şehrin en dezavantajlı bireylerine sunduğu yaşam kalitesidir.
Bu bağlamda, Sinop’un şirin ilçesi Boyabat’ta engelli bireylerin erişilebilirliği konusunda atılan adımları görmek hepimizi umutlandırıyor.
Eskisine kıyasla, tekerlekli sandalye kullanan bir vatandaşımızın evinden çıkıp parkta, çarşıda daha bağımsız hareket edebilmesi, caddelerde özgürce dolaşabilmesi; belediyemizin ve ilgili kurumlarımızın çabalarının somut bir sonucudur.
Ancak bu güzel başlangıcın “yeterli” bir nokta olmadığını, aksine “olması gereken” asgari standardın ilk adımları olduğunu da açık yüreklilikle ifade etmeliyiz.
Bağımsızlığa Giden Yolda Çözümlenmesi Gereken Sorunlar
Geçmişte, engelli bir bireyin evinin etrafında kısa bir mesafe kat etmesi bile neredeyse imkânsızdı.
Yüksek kaldırımlar, yetersiz rampalar ve mimari engeller, onları dört duvar arasına mahkûm ediyordu. Bugün tablo biraz daha aydınlık.
Ana caddelerde ve bazı sokaklarda yapılan yol bakım çalışmaları ile çevre düzenlemeleri sayesinde merkezi noktalara ulaşım kolaylaştı. İhtiyaca göre bazı binalarda erişilebilirlik düzenlemeleri gerçekleştirildi.
Ancak gözlemler ve engelli vatandaşlarımızın deneyimleri gösteriyor ki, bu bağımsızlık hâlâ bazı sorunlarla gölgeleniyor:
- Standartlara Uyum: Rampaların eğimleri, hissedilebilir yüzeylerin sürekliliği ve kamu binalarındaki tuvalet düzenlemeleri gibi kritik detaylarda standartlara tam uyum hayati önem taşır. “Yapmış olmak için yapmak” zihniyeti, engeli ortadan kaldırmaz; sadece yerini başka bir zorluğa bırakır.
- Süreklilik ve Farkındalık: Birkaç ana arterin düzenlenmesi yetmez. Şehrin her köşesi, her sokağı, her parkı aynı erişilebilirlik bilinciyle ele alınmalıdır. Ayrıca sadece fiziki engeller değil, toplumsal farkındalık eksikliğinden kaynaklanan engeller de mevcuttur. Yanlış park edilmiş bir araç, kaldırımdaki seyyar satıcı ya da rampaya bırakılmış bir eşya tüm çabaları boşa çıkarabilir. Periyodik eğitimler ve denetimler, belediyenin en güçlü silahı olmalıdır.
Yaşam Hattının Kritik Eksikliği: Şarj İstasyonları
Engelli bireylerin bağımsız hareket etmesinde kilit rol oynayan akülü tekerlekli sandalyeler, şarj ünitesi olmadan sadece büyük bir yük haline gelir.
Boyabat’ta önceki dönemde çarşı merkezine (Beyazıt Cami Meydanı’na) kurulan engelli araç şarj ünitesi, o gün için örnek bir adımdı.
Engelli vatandaşlarımızın haklı beklentisi ise bu ünitenin çalışır durumda tutulması, düzenli bakımının yapılması ve en önemlisi sayılarının hızla artırılmasıdır.
Bir akülü araç kullanıcısı için şehir merkezinde gezerken şarjının bitme endişesi yaşamak, özgürlüğün önündeki en büyük psikolojik engellerden biridir.
- Stratejik Noktalar: Şarj üniteleri yalnızca çarşı merkezinde değil; park ve bahçelerde, yoğun kullanılan sosyal mekânlarda, hatta büyük semt pazarlarının girişlerinde de bulunmalıdır.
- Güvenilirlik: Tıpkı bir benzin istasyonu gibi, bu üniteler her zaman çalışır ve bakımlı olmalıdır. Bir ünite kurulup kaderine terk edilmemeli; düzenli denetimlerle sürekliliği sağlanmalıdır. Çünkü şarj ünitesi, tekerlekli sandalyedeki bir bireyin hayat damarıdır.
Özetle; Boyabat’ı “Engelsiz Şehir” yapmak bir zorunluluktur.
Boyabat Belediyesi, engelli bireylerin yaşamını kolaylaştıran adımlarıyla övgüyü hak ediyor.
Ancak unutmamalıyız ki erişilebilirlik bir lüks değil, temel bir insan hakkıdır. Bir şehir, sakinlerinin tamamına aynı kalitede hizmet sunabildiği ölçüde başarılı sayılır.
Başkanından en alt kademedeki personeline, mimarından müteahhidine kadar tüm paydaşların bu bilinci benimsemesi gerekir.
Boyabat’ın caddelerinde, sokaklarında engelsizce, şarj endişesi taşımadan, bağımsız ve güvenli şekilde hareket edebilen her engelli birey, atılan adımların en büyük ödülü olacaktır.
Gelin, bu güzel başlangıcı eksiklikleri hızla gidererek büyütelim ve Boyabat’ı gerçekten yaşanabilir, “Engelsiz Şehir” vizyonuna ulaşmış bir kent yapalım.