OSMANLI’DA İLK KOMÜNİST FİKRİNİ SAVUNAN ŞEYH BEDRDDİN KİMDİR?

OSMANLI’DA İLK KOMÜNİST FİKRİNİ SAVUNAN ŞEYH BEDRDDİN KİMDİR?

               Şeyh Bedreddin Osmanlı tarihi bakımından tam bir bilmecedir. Kendisi hakkında çok söz söylenmiştir. Bazı tarihçiler Osmanlı döneminin Cumhuriyetçisi ve ihtilalcısı diğer bazıları ise, Komünizmin revaçta olduğu günler de “Kadın hariç her şey ortakdır” dediği iddia edilerek tarihin ilk komünisti diye yazmışlardır. Alevi grup ise, onu Alevi Dedesi olarak görmüşlerdir. Diğer bazı Osmanlı tarihçileri ise, onu büyük bir İslam âlimi olarak değer vermişlerdir. Ancak sonradan Şeyhlikten Şahlığa heves edip Osmanlı’ya isyan ettiği için idam edilmiştir. Bazı samimi araştırmacılar Şeyh Bedreddin’ni Batını fikirlere sahip ehl-i delalet olduğunu yazmışlardır.

BU YAZILANLARIN DOĞRU OLANI HANGİSİDİR?

                 Hayatı hakkında torunu Halil tarafından Menakib-ı Şeyh Bedreddin adıyla kaleme alınan eserden öğreniyoruz. Asıl adı Mahmut, babası İsrail, bir Osmanlı Emiri bir gazi. Edirne fethedildikten sonra Dimi toka’ya bağlı Simavna veya Samavna denilen beldenin ilk kadısıdır. Burada kadılık yaparken oğlu Mahmut doğmuştur, adına ibn-i Kadı Sımavna yani Sımavna Kadısı oğlu denilmiştir.

                Şeyh Bedreddin Kahire’ye giderek büyük âlimlerden ders alır. Timur’la tanışır Timur’un huzurunda yapılan ilmi tartışmada İslami ilimlere vakıf olduğu anlaşılır. Timur takdir eder kendisini götürmek ister ancak Timur’la gitmek istemez. Tebriz’e ve oradan da ilim merkezi olan Kazvin’e uğrar. Burada Bâtıniliğin etkisinde kalır. Daha sonra Anadolu’ya gelir. *Sultan Musa’nın Kazaskerliğine tayin olur.

              Sultan Musa tasfiye edilince Şeyh Bedreddin İznik’e getirilmiş saygı gösterilmekle beraber göz hapsinde tutulmuştur. Börklüce Mustafa denilen ve Dede Sultan diye bilinen alevi dedesinin isyanı, bunu Torlak Kemal denilen Yahudi dönmesinin isyanı Şeyh Bedreddin’in bunlarla irtibatı ve gizlice Rumeli’ye geçmesi Eflak Beyine sığınması ortaya çıkan alevi isyanı Şeyh Bedreddin’in bu isyanın reisi gibi gösterilmiştir. Fesat grupların içinde yer alması Şahlığa heves etmesi Sultan Çelebi Mehmed’e isyan eden grupların manevi reisi durumuna düşürmüştür.

*Osmanlı’ya isyan eden tarihi kişilik.

*Osmanlı’da askerlerin şeriat sorunlarını çözüme bağlayan kadı.

 Şeyh Bedreddin’in eserlerine baktığımızda, İslam Hukukuna dair Letaif’ul-İşarat başta gelir.İznik’te kaleme aldığı bu eser Hanefi mezhebi ile ilgili bu eser mükemmel bir mukayeseli Hukuk kitabıdır.Bu eserde asrın meselelerini ele almıştır.Bu eserde Alevilik,Batınilik Vahdet-ül mevcutluk gibi konular yoktur.Sünni ve Hanefi esaslarına göre kaleme alınmıştır.

                Varidat isimli eser ise tasavvufla ilgilidir ancak bu esrin ona ait olup olmadığı tartışılmaktadır. Bazı bozuk fikirli insanların ona isnat ettikleri söylenir. Çünkü bu eserde İslam’ın temel esaslarına ters düştüğü hususlar vardır. Allahtan ve onun Peygamberinden bahsederken Vahdet-ül vücut’tan ziyade *Vahdet-ül mevcut diyerek tam bir materyalist gibi hareket etmiştir. Bu eserde âlemin ezeli ve ebedi olduğunu kıyametin inkâr edildiği cennet ve cehennemin olmadığını cin şeytan ve meleklerin olmadığını, hatta Allah ve Peygamber inancının dahi inkâr edilmektedir. Hatta kadın dışında her şeyin ortak olduğuna inanan *İbahiye mezhebine mensup zındık ve Mülhit olduğudur. Ayni Şey Bedreddin Mevlana Haydar Herevi ile ilim meclislerinde tartışmaya girmiş Kur’an ve Sünnet ve diğer İslami konularında Şeyh Bedreddin’i susturmuş Şeyh Bedreddin kendi suçunun cezasını inkar ettikten sonra ıslah-ı âlem hıfz-ı nizam-i Beni Âdem için idamına karar verilmiştir.

                Yukarıda yazılanlara bakarsak karşımıza bir değil bir kaç tane Şeyh Bedreddin çıkıyor.

Birincisi: Sünni Hanefi İslam Hukukçusu ve eserleri asırlarca ders kitabı olarak okutulan Musa Çelebinin Kazaskeri olan Şeyh Bedreddin.

İkincisi: İslam’ın temel esaslarını reddeden Simaviler diye addedilen müritleri namaz oruç gibi İslam’ın hükümlerinden habersiz en önemlisi de Vahdet-ül mevcut yani neredeyse panteist ve inkârcı bir Şeyh Bedreddin

Üçüncüsü: Kerametleri olan Veli ve Mutasavvıf bir Şeyh Bedreddin.

Dördülcüsü: Toplumda kargaşa çıkaranların rehberi ve bu vesileyle Alevi olmadığı halde Anadolu’da isyan çıkaran Alevi grupların Mercii* haline gelen Şeyhliği Şahlığa değiştirmek isteyen Şeyh Bedreddin.

            Yukarıdaki maddelere baktığımızda birici ile dördüncü madde bir birlerini desteklemektedir. Şöyle ki, Şeyh Bedreddin büyük bir İslam âlimidir Alevi değildir Kazvin de Bâtınilikten etkilenmiş olabilir.

*Tabiattan farklı bir gerçeklik olmadığına inanan materyalist inanış.

*Hiçbir sunni ve şia mezhebe uymayan harici bir mezhep.

*Şia bağlı bir mezhep

Osmanlının kargaşa döneminde tahriklere kapılmış isyancı Alevilerin bile kabul etmeyeceği Vahdet-ül Mevcudu bir dalalet grubunun arasına girmiş neticede kamu düzeni gereği idama mahkûm edilmiştir. Varidat isimli eserin ona ait olmasına şüphe ile bakılmaktadır. Bazı tarihçiler Şeyh Bedreddıni övmektedir. Çünkü onun büyük bir âlim olduğunu devlete isyanı ise, ona yapılan yanlış isnatlardan kaynakladığı söylenir. Vesselam.

                                                            “Görelim Mevla neyler neylerse güzel eyler”

                

              

 

YORUM EKLE

banner115

banner124

banner138